Khái niệm “Tản văn là gì”?
Tản văn là một trong các thể loại văn học. Theo dòng phát triển văn học, ý nghĩa và phạm vi của tản văn ngày càng biến đổi không ngừng. Tản văn hiện đại ngoài các tác phẩm thể loại văn học cũ như thơ, ca, kịch, tiểu thuyết… Còn bao gồm các thể loại khác như tạp văn, tiểu phẩm, tùy bút, truyền kí, du (lịch) kí. Những chuyện kể tai nghe mắt thấy, hồi ký, báo cáo văn học v.v…
Gọi là “tản văn” vì thể loại này có hình thức đa dạng, đề tài rộng rãi, phong phú. Nó không bị sự hạn chế của thời gian và không gian bó hẹp. Cách viết của lối văn chương này không câu nệ, có thể trần thuật lại diễn biến sự việc. Cũng có thể miêu tả các nhân vật, có thể mượn vật gửi gắm tình cảm, phát biểu quan điểm. Hơn nữa tác giả còn có thể dựa vào nội dung cần viết mà biến hóa tùy ý.
Đặc trưng của tản văn
Tản văn mang ý nghĩa sâu sắc thâm thúy, giàu tính trữ tình
Một trong những nét đặc trưng cơ bản nhất của tản văn chính là những ý nghĩa sâu sắc, thâm thúy mà nó mang lại. Đây cũng là giá trị thể hiện sự khác biệt của tản văn với những thể loại văn học khác. Tác giả qua những câu từ của tản văn mà truyền đạt tâm tư, tình cảm của mình trong đó. Người đọc qua đây thì nhận thấy những triết lý sâu xa, cảm xúc chân thành mà tác giả gửi gắm.
Ngôn từ đẹp đẽ, lời lẽ cô đọng, súc tích trong tản văn
Tản văn có thể là những lời tâm sự tản mạn, là những dòng văn chương xoay quanh câu chuyện đời thường . Thế những tản văn lại hết sức cô đọng, không dườm dà, dàn trải. Câu từ trong thể loại này cô đọng rõ nghĩa, bao hàm những giá trị tốt đẹp nhất.
Thể hiện cảm nhận của tác giả về cuộc sống xung quanh
Nói tản văn là thấu kính cuộc sống không sai bởi nó là cái nhìn của tác giả về những gì đang diễn ra xung quanh. Là sự cảm nhận, đánh giá của tác giả về một vấn đề nào đó ở thế giới ngoài kia. Ta thường bắt gặp tản văn tình yêu, tản văn kể chuyện, tản văn tự sự, hay tản văn triết lý. Ở mỗi khía cạnh, tản văn lại mang màu sắc riêng biệt của mình.
